foto: Dick Jager
16 januari - 28 februari 2010
Kunstruimte Zuidoost
Hoe verhoudt de relatie van de tijd zich tot het universum?
‘Wie de hemel niet in zichzelf draagt, zoekt hem tevergeefs in alle hoeken van het heelal.’
Een poging om dit te doorgronden is de installatie ‘Tijd in de Ruimte’. Want wat is Tijd nu eigenlijk precies? Tijd is een menselijk begrip, dat een relatie heeft tot het universum. Eigenlijk is het best wat geheimzinnig. De tijd is een mysterie. Maar om de tijd terug te brengen tot een overzichtelijk en hanteerbaar begrip zijn mensen de tijd gaan meten. Zonnewijzers, zandlopers, klokken, wekkers en horloges zijn ontstaan om de mensen daarbij te helpen.
Sinds mensenheugenis kent men dus de tijd, maar in de loop van de tijd heeft het begrip steeds meer impact gekregen op onze maatschappij. Tijd lijkt steeds sneller te gaan. We denken ook dat we deze steeds nauwkeuriger kunnen meten. Overal worden mensen geregeerd door de tijd. Een goed voorbeeld daarvan is het station waar men voortdurend op de klok kijkt om te zien wanneer de trein komt om de reizigers mee te nemen naar hun bestemming. Op het perron worden mensen geregeerd door de tijd en die tijd vliegt voorbij. Om je bewust te worden van dit fenomeen en om daar eens bij stil te staan is deze installatie gemaakt, met beeld, tekst en geluid.
‘Tijd is een rivier, een niet te stuiten stroming van al het geschapene. Het ene is niet eerder zichtbaar dan op het moment dat het snel voorbij wordt gesleurd en het andere komt eraan drijven om op zijn beurt weer te worden weggeveegd.’
Marcus Aurelius Romeins keizer 121-180.
Met dank aan & medewerking van:
Erik Zwezerijnen, Derk Eimers, Carla Alma, Lies Ast-Boitem, Mirjam Rinkel, Miriam Smit, Koos Lina, Dick Jager, Jack Brugts, Hetty Sauer, Ingrid Reynders en Henk Puts.
Geluidstechnische ondersteuning: Jack Brugts, Dick Jager en Radio Assen.
Pers en websites:
Groninger Gezinsbode
Tuinwijk Groningen
OPENINGSSPEECH
INSTALLATIE TIJD IN DE RUIMTE VAN GWENDOLYN VAN ESSEN
DOOR BEELDEND KUNSTENAAR ERIK ZWEZERIJNEN
OP 16-01 2010
Tijd in de Ruimte, ruimte in de tijd...
ongebruikte minuten beltegoed; heb je even voor mij?
2 minuten zijn lang, als iedere seconde telt, wintertijd, zomertijd
majesteit kent geen tijd
waar blijft de tijd,
waar blijft de tijd...?
Gisteren nog de oude foto's zitten kijken van vroeger; ...toen er nog geen
sneeuw lag...
Rijst de vraag: waar blijft de tijd?
Zelf ben ik iemand met altijd tijd te kort: en juist daarom ben ik ooit eens
begonnen met het verzamelen van wekkers: je denkt 'n wekker is 'n wekker, maar
dat is niet zo: je hebt wekkers uit Holland, van het merk Hema, maar ook uit
Zwitserland, Frankrijk, Amerika, noem maar op... Waarom wekkers verzamelen? Ik
was in de stellige overtuiging, dat je dan meer tijd zou hebben; omgeven zijn
met uurwerken; maar niets is minder waar: je hebt nog minder tijd: je moet ze
bijvoorbeeld afstoffen, opwinden en met grote regelmaat rommelmarkten,
snuffelschuren en kringloopwinkels bezoeken; afstruinen naar weer nieuwe
vondsten...
Waar blijft de tijd... interessante vraag, niet alleen in emotionele zin, maar
ook en vooral wetenschappelijk gefundeerd: Blijft de tijd ergens? Is ieder uur
dat voorbij is; echt voorbij?...verschwunden, foetsie; of wordt het ergens
opgeslagen, in een soort van depot, een museum, magazijn? Waar blijft de tijd?
Vandaag, beste mensen, wordt ons het antwoord gegeven; wordt ons een blik
gegund, het uur van de waarheid aangekondigd, als het antwoord op die vraag.
Alle uren, dagen, maanden, jaren, worden opgeslagen in de ruimte ...in een
ruimte; namelijk hier in Groningen, in het Noorderstation, toevertrouwd aan en
in de handen gelegd van kunstenaar Gwendolyn van Essen!
Al met al een zeer geruststellende gedachte! Hoe zit dat eigenlijk met de
natuur?
Het tijdsbesef, bedoel ik, het moment van bewustzijn? Er schijnt een albatros
soort te bestaan welke zo'n 70 jaar kan worden, en van deze 70 jaar brengt hij
gewoon eerst 10 jaar in het ei door: hoezo stresskip, geen haast komt wel...
Kijk eens naar het tijdsbesef van de goudvis: dit is beperkt: dit dier heeft het
geheugen van nog geen twee minuten: wanneer we dus zeggen: ach wat een saai
bestaan is dat niet juist: Hij beleeft namelijk voortdurend spectaculaire
ervaringen; he water! He, ik woon in een kom! He nog een goudvis, he, water! …
en dat na 2 minuten weer opnieuw...
Tijd als een rivier, die alles meeneemt, meesleurt...volgens mij is tijd vooral
transportmiddel: een transportmiddel van gisteren naar nu en van dit moment naar
het volgende....
Transportmiddel van daad naar spijt, van hot naar her, van start naar finish,
van idee naar atoombom, van augustus naar september, van Hoogezand naar
Nieuweschans, van even proberen naar verslaafd. Tijd=geld: toch is geld minder
waard dan tijd... geld is overigens als koeienstront: komt alleen tot zijn recht
als je het gaat verspreiden; afgepaste delen: controle... Maar de mens is niet
de baas: de tijd is niet beheersbaar te maken: zoals een wijze boer bij ons is
in 't dorp altijd weer placht te zeggen: wanneer de zomertijd van kracht wordt:
' Let maar op, mien jong, mit 'n half jaar hebt ze dir weer spiet van! En komen
dir weer op terugge...! de tijd zal het leren, de tijd zal het leren...!tijd in
de ruimte: ruimte in de tijd...tijd heeft geen zin zonder ruimte: ruimte heeft
geen zin zonder tijd....
En dat, mensen is de vraag nu op dit moment van de 21ste eeuw: ruimen we de
geiten of ruimen we sneeuw?
Want gisteren is geschiedenis, morgen een raadsel en vandaag een geschenk' en
het is tijd voor een drankje! Dank u wel!
Erik Zwezerijnen