|
A spiral wall, 12 meters long, is covered with painted boxes.
Each box bears the name of a person that is roaming Henk Puts' memory.
|
Memory Memorial. Installation in Art Enterprise Oosterkade, Groningen, 2003
Installatie in Kunstonderneming Oosterkade, Groningen, 2003
Vijf weken lang stond het geheugen van Henk Puts opgesteld als een cilinder met een doorsnee van enkele meters. Het bevatte ontelbare hersencellen: slagordes van kleine bakken in rode tinten met de namen van degenen die in het geheugen van Henk Puts ronddolen. Bezoekers konden in het binnenste van het geheugen doordringen. Misschien dolen ze er zelf rond?
Sommigen sleurde Henk Puts moedwillig uit de vergetelheid door bijvoorbeeld naar oude schoolfoto's te kijken, of gegevens op te zoeken in zijn uitgebreide dagboeken. Bij elke naam gaat hem een ander licht op. Het criterium om in zo'n archiefbak te worden opgenomen is dat hij zich herinnert woorden te hebben gewisseld en hij een beeld van die persoon voor zich ziet. Puts' archiveerdrift is grenzeloos. In 1998 maakte hij de installatie "grensovergangen" waarop hij gegevens van zijn toen 729 staatsgrensoverschrijdingen toonde in 9 zuilen van elk 89 grensnamen, met details en bijbehorende verhalen op een website, te vinden in de daar geplaatste computer. In zijn installatie 1000 gemalen tekeningen uit 1989, die onder andere in Groningen te zien was, archiveerde hij de overblijfselen van 1000 tekeningen. In Franeker maakte hij in 1992 de Installatie voor Von Schlumbach's Xylotheek, waarin hij de boekdozen met gegevens over bomen aanvulde met 144 kleine aquarellen.
Kisten, bakken en dozen hebben Henk Puts altijd geintrigeerd. Hij is in een gemeentelijke schuilkelder in Jeruzalem kisten gaan schilderen sinds hij daar grote hoeveelheden ossuaria oftewel bottenkisten zag, eenvoudige stenen bakken van pakweg 80 bij 30 cm, tot een halve meter hoog. Een eeuw of twintig geleden placht men daar na een jaar de botten van overledenen in een stenen kist te doen, in de verwachting dat ze op de jongste dag weer aan elkaar zouden klinken en het levende vlees zou terugkeren. Henk Puts vulde zijn bakken eerst met rode vloeistoffen en noemde ze voor het gemak "bloedbakken". Toen hem vorig jaar werd gevraagd een betonnen leeuw op straat in Jeruzalem van een leuk motiefje te voorzien besloot hij die daarmee te beschilderen en noemde ze heel recalcitrant "decoratieve bloedbaden".
Vorig jaar installeerde hij in Tel Aviv een Monumentale Nooduitgang in een beklemmend kleine ruimte, eigenlijk nauwelijks meer dan een kist. Kort geleden maakte hij twee grote schilderijen "Bakken vol naaktmodellen" waarin hij geschilderde kistjes vol begon te stouwen met stapels afbeeldingen van tekeningen. Het lag voor de hand de bakken nu toe te passen op het met emoties beladen namen-archief dat al jaren in zijn computer zit.
De installatie zindert van herinnering. Men kan op zoek naar bekenden of misschien zichzelf tegenkomen. Wellicht moet de kunstenaar op de opening bakken toevoegen. Geïnteresseerden kunnen een stuk geheugen kopen; ze krijgen dan een geschilderde bak met naam plus een tekst, iets tussen enkele zinnen en enkele hoofdstukken, waarin Henk Puts zijn herinnering vastlegt.
Tijdens de voorbereidingen voor dit werk kwam ik
er achter dat de bekende Schotse kunstenaar Douglas Gordon al sinds 1990 bezig
is met List of Names, "which includes 1,440 names of everyone that Gordon had met and could remember."
De kans bestaat dat ik dit werk ooit zag, vergeten was en dat het concept als
nieuw idee in mij opkwam. Zo schijnt het vaak te gaan. Ik besloot de installatie
toch te exposeren, omdat het beeld, een massa geschilderde bakken als in een
honingraat wel degelijk sterk verschilde. Het zegt ook iets over hoe het
geheugen werkt. Toch bekroop me telkens het gevoel dat ik met plagiaat bezig
was, iets wat het aanzien van de installatie negatief beïnvloedde.
|
|